Use este identificador para citar ou linkar para este item:
http://ri.ufmt.br/handle/1/6624
Tipo documento: | Tese |
Título: | Espaços branqueados e, agora, denegridos em Casa de Alvenaria (1961; 2021), de Carolina Maria de Jesus : dos fantasmas do colonialismo ao seu caráter exúnico |
Autor(es): | Rocha, Wesley Henrique Alves da |
Orientador(a): | Souza, Marinete Luzia Francisca de |
Membro da Banca: | Souza, Marinete Luzia Francisca de |
Membro da Banca: | Pinto, Jesuino Arvelino |
Membro da Banca: | Ribeiro, Renilson Rosa |
Membro da Banca: | Carbonieri, Divanize |
Membro da Banca: | Fernandez, Raffaella Andrea |
Resumo : | Esta tese realiza um estudo das obras Casa de Alvenaria: diário de uma ex-favelada (1961), Casa de Alvenaria, volume I: Osasco (2021) e Casa de Alvenaria, volume II: Santana (2021), de autoria da escritora negra brasileira Carolina Maria de Jesus. A finalidade foi verificar quais foram os trechos que o editor da primeira edição da obra excluiu do texto original, classificando-os como “sem grande significação” e que, em 2021, foram publicados na íntegra. Após a identificação dos trechos branqueados e, agora, denegridos, invocamos as potências de Exu, principalmente acerca do conceito de temporalidade, para aplicarmos uma nova característica ao espólio literário carolineano: o caráter exúnico. Dessa forma, foi possível constatar que a escrita carolineana permite e impele o retorno ao que comumente denominamos de “passado”, a fim de (re)contar, recuperar, (re)construir e denegrir seus textos. Isto significa que a linearidade temporal não consegue dar conta da literatura carolineana. E, por isso, a temporalidade dinâmica, reversível e circular da entidade-conceito Exu, nos permitiu trilhar os caminhos abertos pela escritora e, pela ótica da subversão da temporalidade, pudemos concluir que a literatura de Carolina Maria de Jesus subverte o tempo, elimina as barreiras impostas por uma visão fechada de passado, presente e futuro. Portanto, é uma literatura que se permite ser denominada de exúnica. |
Resumo em lingua estrangeira: | RESUMEN: Esta tesis realiza un estudio de las obras Casa de Alvenaria: diário de uma ex-favelada
(1961), Casa de Alvenaria, volume I: Osasco (2021) y Casa de Alvenaria, volume II:
Santana (2021), escritas por la escritora negra brasileña Carolina Maria de Jesus. El
objetivo era verificar qué extractos el editor de la primera edición de la obra excluyó
del texto original, calificándolos como “sin gran significado” y que, en 2021, se
publicaron íntegramente. Después de identificar los extractos blanqueados y ahora
denigrados, invocamos los poderes de Exu, principalmente en lo que respecta al
concepto de temporalidad, para aplicar una nueva característica a la colección literaria
carolineana: el carácter exúnico. De esta manera, fue posible verificar que la escritura
de Carolina permite y propicia un retorno a lo que comúnmente llamamos el “pasado”,
para volver a contar, recuperar, reconstruir y denigrar sus textos. Esto significa que la
linealidad temporal no puede explicar la literatura de Carolina. Y, por tanto, la
temporalidad dinámica, reversible y circular del entidad-concepto Exu nos permitió
seguir los caminos abiertos por la escritora y, desde la perspectiva de la subversión
de la temporalidad, pudimos concluir que la literatura de Carolina Maria de Jesus
subvierte el tiempo, elimina las barreras que impone una visión cerrada del pasado,
presente y futuro. Por tanto, es una literatura que se puede llamar exúnica. ABSTRACT
This thesis performs a study of the works Casa de Alvenaria: diário de uma ex-favelada
(1961), Casa de Alvenaria, volume I: Osasco (2021) and Casa de Alvenaria, volume
II: Santana (2021), authored by the brazilian black writer Carolina Maria de Jesus. The
purpose was to verify which were the excerpts that the editor of the first edition of the
work excluded from the original text, classifying them as "without great significance"
and that, in 2021, were published in full. After the identification of the bleached and
now denigrated passages, we invoke the powers of Exu, especially about the concept
of temporality, to apply a new characteristic to the Carolinean literary estate: the
exúnico character. Thus, it was possible to verify that Carolinean writing allows and
impels the return to what we commonly call the "past", in order to (re)count, recover,
(re)build and denigrate their texts. This means that temporal linearity cannot account
for Carolinean literature. And, therefore, the dynamic, reversible and circular
temporality of the concept entity Exu, allowed us to tread the paths opened by the
writer and, from the perspective of the subversion of temporality, we could conclude
that the literature of Carolina Maria de Jesus subverts time, eliminates the barriers
imposed by a closed vision of past, present and future. Therefore, it is a literature that
allows itself to be called exúnica. ABSTRACT: This thesis performs a study of the works Casa de Alvenaria: diário de uma ex-favelada (1961), Casa de Alvenaria, volume I: Osasco (2021) and Casa de Alvenaria, volume II: Santana (2021), authored by the brazilian black writer Carolina Maria de Jesus. The purpose was to verify which were the excerpts that the editor of the first edition of the work excluded from the original text, classifying them as "without great significance" and that, in 2021, were published in full. After the identification of the bleached and now denigrated passages, we invoke the powers of Exu, especially about the concept of temporality, to apply a new characteristic to the Carolinean literary estate: the exúnico character. Thus, it was possible to verify that Carolinean writing allows and impels the return to what we commonly call the "past", in order to (re)count, recover, (re)build and denigrate their texts. This means that temporal linearity cannot account for Carolinean literature. And, therefore, the dynamic, reversible and circular temporality of the concept entity Exu, allowed us to tread the paths opened by the writer and, from the perspective of the subversion of temporality, we could conclude that the literature of Carolina Maria de Jesus subverts time, eliminates the barriers imposed by a closed vision of past, present and future. Therefore, it is a literature that allows itself to be called exúnica. ÀṢAMO ̣̀: Iṣe ̣́ ìwádì-gboyè e dókítà yìí dálé orí àwọn ìwé àròkọ lítíreso ̣̀mẹta lati ọwo ̣́ gbájú-gbajà ònko ̣̀wé-bìnrin aláwo ̣̀ dúdú ọmọ ile ̣̀ Brasil tí gbogbo ayé mo ̣̀ sí Carolina Maria de Jesus - Casa de Alvenaria: diário de uma ex-favelada (1961), Casa de Alvenaria, volume I: Osasco (2021) àti Casa de Alvenaria, volume II: Santana (2021). Kókó ìwádì í wa ni láti tọpinpin àwọn abala tí alákóso ìte ̣̀wéjáde yọ kúrò nínú u àgbéjáde àko ̣́ko ̣́ ìwé arábìnrin wa o ̣̀hún nítoripé ó ró nígbánáà wípé áwọn abala be ̣́e ̣̀ “kò wúlò, tábi ṣe pàtákì”, ṣùgbo ̣́n tí alákòso ìte ̣̀wéjáde tuntun padá gbá wọlé ni ọdun 2021 nígbàtí a ṣe àtúnte ̣̀ àwọn ìwé náà. Le ̣́hìn tí a ti tọpinpin àwọn áṣejù òhun ìwà àbòsí wo ̣̀nyí tán ni a ṣe ̣̀ṣe ̣̀ wáá dorí ìtúpale ̣̀ òhun àlàyé e wá kọ o ̣̀do ̣̀ Èṣù Láàlú, Òkiri-òkò ge ̣́ge ̣́ ẹle ̣́gbá tíí ó ní àṣe ̣́ ìṣakóso àkòkò àwa e ̣̀dá nílé ayé. Nípaṣe ̣̀ irúfe ̣́ agbára òhun àṣẹ be ̣́e ̣̀ ní a fí le mọ kókó ìjìnle ̣̀ òhun ẹwà átinúdá tí o ṣodo sínú ìwé e Carolina Maria de Jesus náà. Ìwádìí wá fihán wípé iṣe ̣́ àròjinle ̣̀ tí ònko ̣̀wé náà ṣe je ̣́ o ̣̀nà kan gbòógì fún àwa ìran aláwo ̣̀ dúdú ni ile ̣̀ Brasil látí máṣe gbágbé ibi tí a ti ṣe ̣̀ wá, èyí i nì, ìwá, àṣà òhun ìṣe àwọn baba-nlá a wa. Lódodo dájúdájú, kókó tó ṣe pàtàkì jùlọ ní èyí je ̣́ nítorípé òun ní ó je ̣̀kí ó ṣéeṣe fún Carolina Maria de Jesus làti lé sọ ìtàn ìgbésí ayé re ̣̀ kí ó sì fíhan gbogbo ayé irúfẹ ìyà tí njẹ ìran aláwo ̣̀ dúdú ní ile ̣̀ yìí. Ní ìdàkejì e ̣́we ̣̀ , a ríi wípé ìtán ìgbési ayé tí ònko ̣̀wé náa fí ọpọlọ pípé gbé kale ̣̀ yàto ̣̀ gédé-gédé sí àwọn ìtàn “ọba-kúọba-jẹ” tí ó wo ̣́po ̣́ ní lititresọ aláwo ̣̀ funfun. A tún ṣe àkíyèsí wípé ìsọwo ̣́ lo àkókò nínú ìtàn Carolina Maria de Jesus yìí ní a lè fi wé òkòtó tíí ṣe àbùdá ọna kan gbòógì tí Èṣù ngbá á lo àkókò láyé, tí ó sì yàto ̣̀ patápátá si ìsọwo ̣́ lo àkókò ìgbàlódé, èyí tó túmo ̣̀ sí wípé ònko ̣̀wé náà fí líló àkókò pa àṣamọ “jẹ-n-wí-tèmi” ni. Fún ìdí èyí, ìwàdí wá fihàn gbangba pé akíkanjú e ̣̀dá ní Carolina Maria de Jesus tó fí ìgboyá sọ ojú abẹ níkòó nínú àwọn iṣẹ àròkọ lítíréso ̣̀ ọ re ̣̀ , tí ó sì ṣe be ̣́e ̣̀ tún ìtàn ìran ènìyàn dúdú kọ ní ile ̣̀ yìí. Lákòótán, láisí àni-ání, a kò níi jẹ ayò pa tí a bá pè iṣẹ ònko ̣̀wé náà áṣẹ Èṣù Ọdàrà pòmbélé. |
Palavra-chave: | Literatura negra brasileira Carolina Maria de Jesus Branqueamento Denegrir Exúnico |
Palavra-chave em lingua estrangeira: | Literatura negra brasileña Carolina Maria de Jesus Blanqueamiento Denigrar Exúnico |
CNPq: | CNPQ::LINGUISTICA, LETRAS E ARTES |
Idioma: | por |
País: | Brasil |
Instituição: | Universidade Federal de Mato Grosso |
Sigla da instituição: | UFMT CUC - Cuiabá |
Departamento: | Instituto de Linguagens (IL) |
Programa: | Programa de Pós-Graduação em Estudos de Linguagem |
Referência: | ROCHA, Wesley Henrique Alves da. Espaços branqueados e, agora, denegridos em Casa de Alvenaria (1961; 2021), de Carolina Maria de Jesus: dos fantasmas do colonialismo ao seu caráter exúnico. 2024. 340 f. Tese (Doutorado em Estudos de Linguagem) - Universidade Federal de Mato Grosso, Instituto de Linguagens, Cuiabá, 2024. |
Tipo de acesso: | Acesso Aberto |
URI: | http://ri.ufmt.br/handle/1/6624 |
Data defesa documento: | 26-Feb-2024 |
Aparece na(s) coleção(ções): | CUC - IL - PPGEL - Teses de doutorado |
Arquivos deste item:
Arquivo | Descrição | Tamanho | Formato | |
---|---|---|---|---|
TESE_2024_Wesley Henrique Alves da Rocha.pdf | 3.93 MB | Adobe PDF | Ver/Abrir |
Os itens no repositório estão protegidos por copyright, com todos os direitos reservados, salvo quando é indicado o contrário.